Faktor-Faktor Pembentukan Falsafah Pendidikan Negara

Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang telah dibentuk mengandungi idea dan pandangan yang rasional terhadap pendidikan. Fungsi asas falsafah pendidikan ialah memberi panduan dan haluan kepada pakar pendidikan untuk merancang atau mereformasikan sistem pendidikan berlandaskan idea, konsep dan matlamat pendidikan negara kita Malaysia pada masa akan datang. 

Tambahan pula, Falsafah Pendidikan Kebangsaan telah digubal secara rapi dan sangat teliti oleh pakar-pakar pendidikan dengan mengambil kira pelbagai aspek supaya falsafah ini dapat memanfaatkan pelbagai pihak seperti individu, masyarakat dan juga negara kita sendiri iaitu Malaysia. Bagi menggubal Falsafah Pendidikan Kebangsaan  yang boleh memberi panduan dan bimbingan yang manfaat kepada segala usaha pendidikan, beberapa faktor yang berkaitan hendaklah dipertimbangkan terlebih dahulu. Antara faktor-faktor yang terlibat adalah:-

• Faktor Agama

Agama merupakan elemen yang penting bagi sesebuah negara untuk berkembang maju ke hadapan. Di negara kita iaitu Malaysia telah menetapkan agama Islam sebagai agama rasmi negara dan masyarakat di negara ini kebanyakannya adalah berbangsa Melayu dan beragama Islam.  Di samping itu, terdapat juga agama lain yang boleh dianuti oleh masyarakat di negara ini seperti agama Kristian, agama Buddha, agama Hindu dan juga sebagainya. 

Agama-agama ini adalah bebas dianuti oleh masyarakat Malaysia dan mengikut undang-undang negara, agama Islam sebagai agama rasmi kerajaan tapi tidak ada paksaan bagi individu menganuti agama tersebut. Agama-agama ini, khasnya agama Islam merupakan faktor-faktor yang penting sebagai pertimbangan asas dalam proses penggubalan Falsafah Pendidikan Kebangsaan(FPK). Unsur agama ini dapat dihayati daripada pernyataannya, iaitu “mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dan segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan....”

•  Faktor Sosial

Seperti yang kita sendiri tahu bahawa Masyarakat Malaysia terdiri daripada masyarakat  berbilang kaum. Tambahan pula, keharmonian dan kemakmuran negara Malaysia bergantung kepada amalan sikap toleransi, bekerjasama dan hormat-menghormati antara satu sama lain. Sikap-sikap yang positif ini amat penting bagi mengeratkan lagi perpaduan kaum dan ini merupakan aspek yang penting supaya keadaan sosial menjadi stabil antara masyarakat Malaysia.Tujuan mencapai perpaduan kaum telah menjadi salah satu matlamat pendidikan yang dinyatakan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan, iaitu: “...melahirkan rakyat Malaysia...memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara.”

• Faktor Politik

Falsafah pendidikan kebangsaan telah digubal berlandaskan idea negara yang telah mencerminkan dalam dokumen-dokumen yang rasmi. Antara dokumen rasmi tersebut adalah Rukun Negara, Rancangan Malaysia dan sebagainya. Pengaruh politik memainkan peranan yang penting dalam menentukan dasar pendidikan kebangsaan. Sehubungan ini, matlamat pencapaian perpaduan kaum menjadi pertimbangan asas dalam penggubalan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Matlamat ini dapat diperlihatkan daripada pernyataan Falsafah Pendidikan Negara, sebagaimana yang telah dihuraikan dalam pengaruh faktor sosial iaitu: “...melahirkan rakyat Malaysia.... berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara...”

• Faktor Ekonomi

Faktor ini banyak mempengaruhi matlamat pendidikan dalam usaha membawa pembangunan dan kemajuan negara. Ini kerana jika ekonomi tidak stabil, maka aktiviti dan juga perjalanan bagi melaksanakan Falsafah Pendidikan Kebangsaan tidak dapat dijalankan dengan teratur dan teliti. Pelbagai aktiviti yang dijalankan bertujuan bagi menjadikan rakyat Malaysia supaya lebih terlatih dan mempunyai ilmu pengetahuan tentang pelbagai kemahiran yang boleh didapati ketika belajar supaya dapat membantu negara Malaysia memperkembangkan ekonomi dengan meningkatkan daya pengeluaran oleh tenaga kerja yang mahir. Cita-cita memperkembang ekonomi Malaysia telah menjadi salah satu matlamat pendidikan negara yang dinyatakan dalam Falsafah Pendidikan Negara iaitu: “...melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berakhlak mulia, bertanggungjawab, berketrampilan dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri...”

• Faktor Individu

Individu merupakan insan yang dapat dikembangkan mindanya dan juga mempunyai potensi yang tersendiri berdasarkan kemampuan diri. Melalui proses pendidikan, potensi individu dapat dikembangkan dan potensi ini merangkumi aspek-aspek intelek, rohani emosi dan juga jasmani. Apabila potensi-potensi ini dapat dikembangkan secara berterusan dan menyeluruh, maka lahirlah seorang individu yang seimbang dan harmoni daripada pelbagai aspek.  Individu yang seimbang dan harmoni sentiasa mengamalkan sikap bersyukur, sentiasa menikmati ketenteraman jiwa serta bersedia menghadapi cabaran hidup dengan tenang. Cita-cita melahirkan individu yang seimbang dan harmonis merupakan pernyataan utama dalam kandungan Falsafah Pendidikan Negara iaitu: “…memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani…”

• Faktor Sejagat

Penggubalan Falsafah Pendidikan Kebangsaan pula tidak terpisah daripada pengaruh perkembangan sistem pendidkan antarabangsa. Sehubungan itu, idea-idea yang dihasilkan daripada seminar pendidikan antarabangsa pula membawa pengaruhnya ke atas Falsafah Pendidikan Kebangsaan iaitu: “..Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh...” Warganegara yang berketerampilan dan berilmu pengetahuan dapat direalisasikan andainya diberi pendedahan awal tentang kepentingan ilmu semasa di sekolah lagi. Oleh itu, sistem pendidikan di Malaysia perlu merangkumi aspek sejagat yang boleh melahirkan warganegara yang bertaraf antarabangsa setaraf dengan negara maju yang lain.

semoga bermanfaaat